Gevoelens van stress, spanning, angst, depressie, of niet kunnen slapen omdat je je teveel zorgen maakt, zijn psychische of emotionele problemen. Vaak zijn deze problemen ‘gewone’ reacties op moeilijke situaties waarmee je als mens geconfronteerd wordt. Het zijn dus geen neurologische of genetische kwesties en er is ook geen sprake van een hersenziekte. In zo’n gevallen is het mogelijk om deze problemen te voorkomen of aan te pakken door je mentale veerkracht te vergroten.

Het model van Carol Ryff

De Amerikaanse psychologe Carol Ryff heeft een model opgesteld waaraan je psychisch welzijn kunt toetsen. Het bevat zes elementen die je in zekere mate moet hebben om mentaal veerkrachtig te zijn:

Zelfaanvaarding

Je bekijkt jezelf en je leven op een positieve manier. Je herkent, erkent en aanvaardt de verschillende kanten van je persoonlijkheid – zowel de goede als de slechte.

Persoonlijke groei

Je hebt de indruk dat je je voortdurend verder ontwikkelt. Je staat open voor nieuwe ervaringen. Je hebt de indruk dat je je potentieel verwezenlijkt. Je merkt dat de verbeteringen in je persoonlijkheid en je gedrag het resultaat zijn van een grotere zelfkennis en efficiëntie.

Een levensdoel

Je moet de indruk hebben dat je verleden en je toekomst zinvol zijn.

Positieve relaties met anderen

Je hebt warme en bevredigende relaties met anderen. Je bent bezorgd om het welzijn van anderen. Je voelt empathie, affectie en intimiteit. Je kunt geven en nemen.

Meesterschap over je omgeving

Je hebt een zekere controle over je omgeving en je kunt daar mee om. Je ziet opportuniteiten en grijpt ze. Je slaagt erin om een omgeving te scheppen die beantwoordt aan je persoonlijke noden en waarden.

Autonomie

Je bent zelfstandig en bepaalt je eigen weg. Je kunt weerstaan aan sociale druk op het vlak van handelen en denken. Je reguleert je gedrag vanuit jezelf. Je beoordeelt jezelf op basis van je eigen maatstaven.

Hoe voed je je mentale veerkracht?

Om je goed te voelen in je hoofd, moet je jezelf verzorgen. Er is een fysieke component (genoeg bewegen, gezond eten…), maar ook een mentale. Hier zijn een paar tips.

Hou van jezelf. Aanvaard je beperkingen, maar geniet van wat je wél kan en waar je wél goed in bent. Focus op dat wat je goed doet, en verlies je niet in zelfkritiek. Geef jezelf af en toe een schouderklopje.

Probeer af en toe iets nieuws. Mensen zijn gewoontedieren, maar een grens verleggen of een nieuwe ervaring uitproberen, doet je goed. Omgaan met kleine veranderingen wapent ons tegen de schok van grote veranderingen waarmee het leven ons confronteert.

Kijk naar het heden en de toekomst. Blijf niet hangen in het verleden. Slaag je er niet in om zelf uit je verleden te ontsnappen, overweeg dan professionele hulp.

Onderhoud je contacten met mensen die belangrijk voor je zijn. Tijd doorbrengen met je geliefden is goed voor je. Knuffels hebben trouwens een uitstekend effect op je gemoedstoestand.

Houd je macht in handen. Laat je eigenwaarde niet bepalen door anderen, en durf nee te zeggen. Bekijk jezelf niet als een slachtoffer van omstandigheden, maar maak zoveel mogelijk bewuste keuzes. Ook als je je leven in dienst stelt van anderen, heb je grenzen. Kom op voor jezelf.

Durf eens alleen te zijn. Neem tijd voor jezelf. Door alleen zijn met je gedachten, of te mediteren, kan je je batterijen opladen.