Wat is burn-out?
Burn-out is geen officiële diagnose, en er bestaan verschillende definities van. We moeten een onderscheid maken tussen burn-out en andere psychiatrische (depressie, angststoornissen) en lichamelijke ziekten. Emotionele uitputting en een verband met het werk zijn de sleutelelementen in de definitie van burn-out.
Wat is burn-out?
De Hoge Gezondheidsraad (HGR) definieert burn-out als een uitputting die het gevolg is van een (langdurig) gebrek aan evenwicht tussen de toewijding van een mens en wat hij ervoor terugkrijgt. Die uitputting maakt dat je je emoties minder goed kan beheersen en dat je cognitieve vermogens verminderen. Dat kan op zijn beurt leiden tot een verandering in je gedrag en houding – het schept een mentale afstand. Het resultaat is dat je je inefficiënt voelt.
Transcriptie van "Wat is Burn Out?".
Linda, heeft twee jaar geleden een burn out gekregen, ze zoekt nog naar oplossingen:
Gans je systeem is eigenlijk ontregeld.
Mijn hormonen waren ontregeld,
mijn schildklier, mijn maag,
mijn spijsverteringssystemen,
alles was ontregeld.
Isabelle Hansez, professor Arbeidspsychologie aan de Universiteit van Luik, geeft meer uitleg bij het begrip Burn out:
Een burn-out is voor mij
een negatieve geestestoestand.
Het kan voorkomen bij mensen
die volkomen normaal zijn.
Ze zijn niet ziek,
ze doen hun werk met toewijding.
Ze houden van hun werk.
Lies is zelfstandig consulent, voor haar Burn out werkte ze voor de overheid:
Ik wou ook altijd doorgroeien.
Dat was altijd mijn ambitie,
hoe hoger, hoe beter.
Ik heb dat ook een beetje meegekregen
van thuis uit: werken, werken, werken.
Dus ik ben altijd maar blijven werken,
totdat je dat gewoon niet meer aankunt.
Isabelle Hansez:
Mensen die een burn-out hebben,
gaan niet goed meer functioneren.
Hun ingesteldheid op het werk verandert.
Ze nemen afstand van hun werk
en schermen zich steeds meer af.
Ze worden cynisch tegenover
klanten en patiënten.
We zien dus wel veranderingen
in hun gedrag en hun ingesteldheid.
Romuald is bediende, hij heeft een zware burn out en herstel achter de rug:
Ik was nerveus en agressief.
Er mocht niks meer misgaan.
Als er op het werk iets niet liep
zoals ik wilde,
begon ik iedereen af te blaffen.
Ik was nerveus en deed ook agressief
tegen mijn collega's.
Ik had op alles kritiek,
op alle projecten.
Ook op de organisatie.
Het ging er gewoon over.
Isabelle Hansez:
Je loopt het risico op een depressie.
Al kun je soms buiten het werk
nog wel gewoon doen wat je doet.
Daarin verschilt een burn-out
van een depressie.
Iemand met een depressie heeft nergens
zin in, ook buiten het werk.
Helemaal nergens.
Iemand met een burn-out kan nog wel
andere dingen doen.
Die vertoont toch wat meer levendigheid
dan iemand met een depressie.
Dirk De Wachter, de bekende psychiater, krijgt ook vaak te maken met Burn out, hij heeft een uitgesproken mening over de oorzaken en symptomen:
Als we het nu zuiver wetenschappelijk
benaderen, zeggen we:
Depressie heeft ook vaak, toch
in de ernstige vorm, medicatie nodig
en een psychotherapeutische begeleiding.
Burn-out zal zich dan toch meer afspelen
in de zin van: hoe moet ik mijn leven
hier inrichten? Hygiënische maatregelen,
nadenken over hoe ik werk en privé
in balans moet brengen,
hoe ik op mijn werk de zaken
in balans ga brengen,
wat je ook niet alleen zelf
kunt regelen.
Linda:
Ik was dan ook altijd bereikbaar
en dat had ik nooit mogen doen,
dus dat zijn allemaal dingen waar ik nu
van denk: waarom heb ik dat gedaan?
Maar toen was dat mijn...
Ja... Mijn insteek van competitiviteit
en ervoor gaan.
Verschil met andere ziekten
Voordat de diagnose van een burn-out gesteld kan worden, moet je bepaalde psychiatrische ziekten uitsluiten waarmee burn-out elementen gemeenschappelijk heeft. Het gaat dan over werkverslaving (‘workaholisme’), stress, angststoornissen en vooral depressie.
Een beetje geschiedenis
De Amerikaanse psychiater Freudenberger gebruikte het concept burn-out voor het eerst in 1974, om de uitputting op het werk van hulp- en zorgverleners te beschrijven.
In het begin van de jaren '80 ontwikkelde sociaal psycholoog C. Maslach een instrument om burn-out te beschrijven: de Maslach Burn-out Inventory (MBI). Dit model wordt nog steeds op grote schaal gebruikt. Het beschrijft burn-out als een syndroom met drie dimensies:
- Emotionele uitputting: een vermoeidheid die zo extreem is dat de rusttijden ze niet meer kunnen compenseren. Ze wordt dan chronisch.
- Depersonalisatie (cynisme): een negatieve, cynische, onverschillige houding tegenover het werk. Deze dimensie kan je beschouwen als een aanpassingsstrategie van de persoon aan de druk die hij/zij voelt.
- Achteruitgang van de persoonlijke voldoening: de persoon voelt zich inefficiënt en verliest zijn/haar eigenwaarde.
In de huidige medische referentiehandboeken ICD-10 en DSM-5 is burn-out geen officiële diagnose. In de ICD wordt burn-out wel vermeld als een factor die een impact heeft op de gezondheidstoestand, onder ‘stoornissen te wijten aan moeilijkheden om zijn leven te regelen’. Het komt ook in de buurt van andere stoornissen waarvoor een definitie bestaat: neurasthenie (ICD), de ‘aanpassingsstoornis met werkinhibitie’ of ‘professioneel probleem dat niet toe te schrijven is aan een geestelijke pathologie’ (DSM). Bijgevolg bestaan er veel verschillende definities naast elkaar.
Zie ook
Diagnose
De diagnose van burn-out baseer je op een medische uitsluitingsdiagnose na een volledige mentale en lichamelijke evaluatie. Een tool voor de diagnose bestaat er niet.
Symptomen
De symptomen van burn-out kunnen zowel fysiek, emotioneel, cognitief als gedragsmatig zijn.
Burn-out of depressie?
Wat is het verschil tussen burn-out en depressie?Bij wie kun je terecht?
Hulpverleners
Je hoeft een burn-out niet in je eentje te confronteren. Zowel op als buiten je werk zijn er hulpverleners die je kunnen helpen. Maar wie spreek je aan?
Opleidingen
Er bestaan opleidingen die je helpen om stress en burn-out op je werk efficiënt aan te pakken.